Authentieke cadens

De authentieke cadens (V - I of V7 - I) is een verbinding tussen de dominant en de tonika van een toonsoort.

We hebben daarvan de verbinding V7-I besproken:

• de leidtoon lost op (7-8)
• de septiem van V daalt naar de terts van I (4-3)
• de bas springt van 5 naar 1

Als je deze patronen volgt zijn er twee mogelijkheden:

• Uitkomend op een volledig akkoord van I (V7 onvolledig)
• Uitgaand van een volledig akkoord van V7 (I onvolledig)

Het is natuurlijk ook mogelijk om zowel V7 als I volledig te laten zijn. Dat kan prima als de leidtoon in een middenstem zit. Het gebeurt dan vaak dat deze niet van 7 - 8 gaat, maar van 7 - 5 springt. Dit noemen we een afspringende leidtoon.

Tussendominant

We kunnen andere trappen dan I ook gaan benaderen als een tijdelijke, voorlopige tonika. Dat wordt vaak gedaan door het toevoegen van extra of kunstmatige leidtonen. Er wordt dan een chromatisch element aan de toonsoort toegevoegd. 

Bijvoorbeeld: in F

III - VI (Am - Dm)

wordt veranderd in: 

A - Dm (V) - VI waarbij de toon cis als leidtoon beweegt naar d.

Ook een verbinding met een dominantseptiemakkoord kan uitstekend:

A7 - Dm (V7) - VI.

Welke akkoorden kun je gebruiken als tussendominant?

Binnen een toonsoort kunnen de trappen V en VII (en hun uitbreidingen en varianten) gebruikt worden als vertegenwoordigers van de dominantfunctie. 

Al deze vormen zijn ook te gebruiken als tussendominant.