Contrapunt
A term, first used in the 14th century, to describe the combination of simultaneously sounding musical lines according to a system of rules. It has also been used to designate a voice or even an entire composition (e.g. Vincenzo Galilei's Contrapunti a due voci, 1584, or the contrapuncti of J.S. Bach's Art of Fugue) devised according to the principles of counterpoint (Oxford Music Online). The term as such is derived from the Latin contrapunctus, from contra punctum.
Binnen het huidige veld van de muziektheorie wordt contrapunt gezien als een aparte discipline (vaak ten onrechte beschouwd als de tegenstelling van harmonieleer).
Het onderricht in contrapunt richt zich in het algemeen op twee benaderingen:
- Het zogenaamde "streng" contrapunt dat de muziek van de vocale polyfonie in een modaal idioom van de (latere) Renaissance weerspiegelt; het gaat dan om de muziek van componisten als Josquin des Prez, Jacob Obrecht en ook Giovanni Pierluigi da Palestrina.
- Het zogenaamde "tonaal" of "harmonisch" contrapunt dat de muziek van de latere barok in een majeur-mineur idioom weerspiegelt. Binnen deze benadering wordt de "harmonische polyfonie" van Johann Sebastian Bach als het hoogst haalbare beschouwd.
Contrapuntische muziek kan gezien worden als onderdeel van het ruimere begrip polyfonie, waarmee enkele belanrijke categorieën in de muziek worden aangeduid, namelijk:
- muziek met meer dan een stem of partij
- muziek in vele stemmen/partijen
- de stijl waarbinnen alle of meerdere van de stemmen/partijen tot op zekere hoogte onafhankelijk bewegen.
Polyphonos (letterlijk "veel-stemmig") en polyphonia komen in het grieks aanvankelijk voor zonder verband met muzikale techniek. Na de klassieke oudheid kwamen vormen van dit bijvoeglijk naamwoord in gebruik in moderne talen, duidend op
- vogelzang
- menselijke spraak en echo's
en muzikale fenomenen zoals
- omvang, tonale variëteit,
- de diverse melodieën die kunnen worden afgespeeld op automaten (Oxford Music Online).
Artikel Grove Music Online: https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.06690
Binnen Hanze mediatheek: https://doi-org.nlhhg.idm.oclc.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.06690
Deze categorie bevat geen artikelen. Indien subcategorieën getoond worden op deze pagina kunnen deze artikelen bevatten.